چسب های سیانواکریلات
سیانواکریلات (Cyanoacrylate) نامی کلی برای دسته‌ای از چسب های سریع و بسیار قوی است که کاربردهای زیادی در مصارف خانگی، پزشکی و صنعتی دارند. چسب‌های سیانواکریلات عمر مصرف کوتاهی دارند به طوری که تا یک ماه پس از بازشدن و تا یک سال بعد از تولید قابل استفاده‌اند. آنها همچنین به مقدار کمی سمی هستند. این چسبها گاهی با نام کلی چسب فوری یا چسب قطره‌ای و نوع دارای اسپری فعال کننده به نام چسب یک دو سه شناخته می‌شوند. در انگیلیسی نام تجاری سوپر گلو برای این نوع چسب رایج هست.
سیانواکریلاتها مونومرهای مایعی هستند که با قرار گرفتن در بین دو سطح و تشکیل یک فیلم نازک، پلیمری می‌شوند. مقدار بسیار کمی رطوبت بر روی سطح می‌تواند باعث خشک شدن بسیار سریع چسب (در کمتر از ۲ ثانیه) شود.
به عبارت دیگر ، چسب سیانواکریلات فقط در صورتی با سطح ترکیب میشود که برای اتصال، کمی رطوبت وجود داشته باشد و اگر این چسب در محیط عاری از رطوبت قرار بگیرد نمی‌تواند هیچ اتصالی برقرار کند.
انواع مختلفی از سیانواکریلات ها وجود دارد که از نظر پایه شیمیایی و میزان غلظت متفاوت هستند.
پایه اتیل استر:
به دلیل سایز مولکول ها و نقاط لنگرگاهی ایجاد شده که با هم فاصله دارند خاصیت الاستیکی بالا و اتصالات قوی ایجاد می شود که برای چسباندن لاستیک ها و پلاستیک ها مناسب می باشند.
پایه الکوکسی اتیل:
این چسبها به دلیل مشخصات پایه خاص خود و به دلیل ساختار مولکولی مشابه انعطاف پذیری مناسبی دارند. خاصیت بارز دیگر این محصولات بوی کم آن می باشد که مخصوصا در خطوط تولید می توان از آنها به راحتی استفاده کرد.
این چسب ها بعد از خشک شدن حساسیت کمتری نسبت به رطوبت دارند و معمولا در محل هایی استفاده می شوند که رنگ سفید بعد از خشک شدن چسب به دلایل بصری نباید دیده شود.
پایه متیل استر:
به دلیل ساختار مولکولی کوچک و نقاط لنگرگاهی نزدیک تر این نوع چسبها بعد از خشک شدن انعطاف پذیری کمتری دارند. محصولات با این پایه مناسب برای چسباندن فلزات می باشند.
رایج ترین مونومر، اتیل ۲-سیانواکریلات است. چندین استر مرتبط شناخته شده است.
به طور کلی، گروه‌های C=C به سرعت در حضور آب پلیمراسیون رشد قرار می‌گیرند و زنجیره‌های بلند و قوی تشکیل می‌دهند و سطوح پیوندی را به هم می‌پیوندند. از آنجایی که وجود رطوبت باعث چسبندگی چسب می شود، قرار گرفتن در معرض سطوح نرمال رطوبت در هوا باعث می شود که پوست نازکی در عرض چند ثانیه شروع به تشکیل شود که واکنش را بسیار کند می کند. از این رو، سیانوآکریلات ها به عنوان پوشش های نازک-بجای پوشش های ضخیم- اعمال می شوند تا اطمینان حاصل شود که واکنش به سرعت برای اتصال انجام می شود.
ویژگی های عمومی
این ماده در حالت مایع از مونومرهای مولکولهای استری سیانواکریلات تشکیل شده است.
متیل2 سیانواکریلاتها دارای وزن مولکولی ۱۱۱.۱ گرم بر مول و نقطه اشتعال ۷۹ درجه سانتیگراد یا 174 درجه فارنهایت و چگالی 1.1 گرم بر مول میباشند. اتیل۲ سیانواکریلاتها نیز وزنی بالغ بر ۱۲۵ گرم بر مول و نقطه اشتعال بیش از ۷۵ درجه سانتیگراد یا ۱۶۷ درجه فارنهایت دارند. به منظور بهبود کاربری چسب یاد شده این ماده به تازگی با موادی همانند سیلیکای دودی ترکیب میشود تا حالت چسبنده و یا ژل مانند پیدا کند. انواعی از مواد افزودنی به این رزین اضافه می شوند تا استحکام آن در برابر برش را افزایش دهند و نوعی ترکیب مقاوم در برابر ضربه را به وجود بیاورد مانند لاستیک.
به طور کلی گروه های آکریلی به سرعت فرایندهای بسپارشی زنجیره‌ای را در حضور اب (به خصوص یونهای هیدروکسی) انجام می دهند و همچنین زنجیره های بلند و قوی را تولید می‌کنند که سطح های پیوندی را به یکدیگر متصل میکند. از آنجایی که وجود رطوبت باعث سختی و سفتی چسب می شود، قرار گرفتن سطح کمی از رطوبت در معرض هوا خود لایه نازک از این مواد را در طی چند ثانیه به وجود می آورد و در نهایت باعث کاهش سرعت واکنش میشود و این در حالی است که سیانواکریلات ها به صورت پوشش های نازکی مورد استفاده قرار می گیرند تا از عدم کاهش سرعت برای اتصال اطمینان حاصل شود. طول عمر استفاده از این چسب بسیار کوتاه می باشد و از زمان تولید در صورتی که باز نشود, حدود یک ماه طول می‌کشد تا این چسب غیر قابل استفاده شود. واکنش این ماده با رطوبت باعث میشود تا ظرفی که باز شده است و یا مورد استفاده قرار گرفته است با سرعت بیشتری در برابر انواع باز نشده، غیرقابل مصرف گردد. به منظور عدم انجام چنین واکنشی و یا کاهش طول عمر این ماده باید چسب را در بسته‌های حاوی خشک‌کن های ژل سیلیکا قرار داد. روش دیگر استفاده از سوزن های زیر پوستی در بخش ورودی تیوپهای چسب است که با استفاده از این روش چسب به سوزن می چسبد و از بروز رطوبت به داخل جلوگیری میشود. قبل از مصرف می توان با اعمال حرارت به چسب سوزن را از داخل آن خارج نمود. واکنش بسپارشی این ماده نیز به دما وابسته است و در صورتی که در دمای کمتر از دمای انجماد آب و یا صفر درجه سانتیگراد (یا ۳۲ درجه فارنهایت) قرار گیرد این واکنش متوقف می شود. بنابراین می‌توان آن را در فریزر هم قرار داد.
نکته: چسب مبتنی بر سیانواکریلات دارای پیوند ضعیفی با سطوح صاف است و به همین دلیل به راحتی اصطکاک میکند. یک مثال خوب برای این واقعیت این است که سیانواکریلات ها ممکن است با استفاده از مواد ساینده (مانند شکر یا کاغذ سنباده) از پوست انسان جدا شوند.
مصارف آرایشی
سیانواکریلات در صنعت آرایشی و زیبایی به عنوان چسب اکستنشن مژه یا “چسب ناخن” برای برخی از تقویت کننده های ناخن مصنوعی مانند نوک ناخن و پوشش ناخن استفاده می شود.
مصارف پزشکی
چسب های بافتی در صنعت زیبایی و پزشکی و در کمک های اولیه مدت طولانیست که مورد استفاده قرار میگیرد.
چسب هیسترو اکریل ساخته شده از کمپانی بی بران المان یکی از معروف ترین و با کیفیت ترین چسب های موجود در بازار پزشکی در جهان می باشد.
امروزه چسب سیانو اکریلات به طور گسترده در طیف وسیعی از اعمال جراحی استفاده میشود.
چسب سیانو اکریلات چسبندگی با کیفیت بالا و سازگاری بیولوژیکی را نسبت به گونه های دیگر چسب تضمین میکند.بدلیل فرایند پلیمرازیاسیون وقتی چسب سیانو در تماس با خون و یا اب بافتی قرار میگیرد یک پوشش قوی و محکم تشکیل میدهد.
موارد مورد مصرف چسب سیانو اکریلات
فیستولای ادراری، فیستولای گوارشی ،لمفوسل، پروسیژر اندوسکوپیک، لاپاراسکوپی، تخلیه تومور مثانه، فیستولای یورتر پوستی، نفرکتومی پارشیال،شکاف تومور، واریکوسل، فیستولای وریدی شریانی، هیپوسپادیاس، پریاپیسم، بستن شکاف پوستی، ارولوژی کودکان، فیکس نمودن مش و …
آسیب های پوستی
چسب‌های سیانوآکریلات ممکن است به قسمت‌های بدن بچسبند و با کنده شدن قسمت‌هایی از پوست ممکن است صدمات ایجاد شود. با این حال، بدون نیرو، چسب به طور خود به خود از پوست در زمان (حداکثر چهار روز) جدا می شود. در مورد پلک چسبانده شده، به خصوص اگر با کره چشم تماس داشته باشد، متخصصان پزشکی نشان داده می شوند.
سمیت
حرارت باعث دپلیمرازیسیون پلیمرهای پخته شده و تولید محصولات گازی می شود که بسیار تحریک کننده هستند. آنها بلافاصله توسط رطوبت موجود در غشاها پلیمریزه شده و بی اثر می شوند. این خطرات را می توان با استفاده از سیانوآکریلات در مناطق با تهویه مناسب به حداقل رساند. حدود 5 درصد از جمعیت ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض مکرر به بخارهای سیانوآکریلات حساس شوند. سیانوآکریلات همچنین ممکن است یک محرک پوست باشد و باعث واکنش پوستی الرژیک شود. در موارد نادر، استنشاق ممکن است باعث آسک شود. هیچ اندازه گیری خاصی از سمیت برای چسب های سیانواکریلات وجود ندارد زیرا تعداد زیادی چسب حاوی فرمول های مختلف سیانواکریلات هستند.
ترکیب 2-اکتیل سیانواکریلات به دلیل ستون فقرات آلی بلندتر آن (سری مولکولهای کربن با پیوند کووالانسی) بسیار کندتر تجزیه میشود و چسب به آستانه سمیت بافتی نمی‌رسد. با توجه به مسمومیت اتیل سیانواکریلات، استفاده از 2-اکتیل سیانواکریلات برای بخیه ها ترجیح داده می شود.
حلال‌ها
استون موجود در پاک‌کنندهٔ لاک ناخن یکی از در دسترس‌ترین حلال‌ها برای نرم کردن سیانواکریلات و جداسازی قطعات چسبیده‌است. حلال‌های دیگر مثل نیترومتان، دی متیل سولفو‌اسید هستند. گاما بوترولاکتون نیز می‌تواند برای از بین بردن سیانواکریلات خشک شده استفاده شود.
نکات مهم در زمینه استفاده
جهت مصرف چسب سیانواکریلات باید آن را به صورت یک لایه نازک بر روی سطح مورد نظر قرار داد. نکته ای که در هنگام مصرف اهمیت دارد تمیز و خشک بودن سطح است و در صورتی که لایه ضخیمی از آن روی سطح ریخته شود، اتصال بخوبی انجام نخواهد شد. هنگام استفاده از چسب های سیانواکریلات از تهویه مناسب محل کار اطمینان حاصل کنید چون بخارات چسب در محل چسبکاری وجود خواهند داشت. از آنجایی که چسب های قطره ای سیانواکریلات چسبندگی بالایی به انواع مواد – علی الخصوص پوست انسان- دارند توصیه می شود تا حتما زمان استفاده از آنها از دستکش استفاده نمایید. هم چنین این چسب ها با مواد پنبه ای، پشمی، چرمی و… واکنش سریع و گرمازا می دهند و باید هنگام مصرف احتیاط کرد.
در نهایت نکته ای که باید همواره مد نظر داشت این است که عوامل بسیار زیادی برای انتخاب چسب سیانواکریلات مناسب کاربرد شما وجود دارد . با توجه به تنوع بسیار زیاد این دسته از چسب ها، حتما پیش از خرید از متخصص ما ، مشاوره فنی دریافت کنید تا با توجه به جنس سطوح و شرایط کاربری خاص شما ، بهترین چسب قطره ای را خریداری نمایید.